برنامه فدراسیون فرهنگی توركان افغانستان " فِـفـتـا "

بسم الله الرحمن الرحيم

برنامه فدراسیون فرهنگی توركان افغانستان " فِـفـتـا "

مقدمه :

بررسی چگونگی رشد حوادث بعد از جنگ جهانی دوم، تغییر تناسب موقعیت سیاسی و نظامی دولت ها و تحکیم پایه های آزادی ملت ها از زیر بار استعمار کهن با تسریع و تکامل روند مبارزات عمیق فکری و عملی آزادی خواهانه و عدالت طلبانه در جهت دریافت راه رهائی انسانها از استبداد نژادی، قومی، زبانی، دینی و مذهبی در آسیا، افریقا، امریكای لاتین و سرتاسر عالم بشریت نمایانگر آنست كه در حال حاضر جهان به سوی پذیرش اصل حق تعیین سرنوشت ملل، كثت گرایی قومی، اتنیكی، زبانی، دینی و مذهبی پیش رفته و روش دولت ها در مورد ملت سازی با توسل به سركوب و ستم، ناکارآمد ثابت گردیده واین شیوه خشن واستبدادی كارآیی خود را ازدست داده وسیمای خلاف موازین اخلاقی و غیرانسانی آن در پیشگاه تاریخ و بشریت عدالتخواه در جهان کاملاً عریان وبی اعتبار گردیده است.

مروری به تاریخ خونین گذشته و انكشافات وضعیت سیاسی، اجتماعی و نظامی سه دهۀ اخیر در افغانستان به وضاحت نشان میدهد كه اعمال اهرم های سركوب در رابطه با اقوام و ملیت های ساکن کشور با سلب حقوق و آزادی های انسانی از آنان به نفع حلقات حاکم و تعمیم تبعیض و نابرابری در عرصه های مختلف زندگی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی راه حل “ ایجاد ملت ” ومدنيت نبوده بلكه سرپوش گذاشتن بر واقعیت های انكارناپذیر وجود فرهنگهای گوناگون در افغانستان منحیث عینیت های زنده وانکار ناپذیر میباشد كه نتیجۀ آن عموماً با وقوع بحرانهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همراه با ایجاد زمینه های فزایندۀ اختلافات و کشمکش های داخلی و مداخلات خارجی، از یکطرف عوامل ضعف و نابكاری دولتهای مركزی را افزایش و از جانب دیگر با انکشافات روزافزون حس خودآگاهی و خودارادیت قومی و ملیتی مردم زیر بار ستم نسبت به حقوق و امتیازات سلب شدۀ انسانی ایشان، مبارزات حق طلبانۀ آنها با گذشت هرروز استحکام و انسجام بیشتر کسب نموده و چه بسا که ممکن است در صورت ادامۀ سیاست های سرکوب و تحقیر که متأسفانه با خیره سری و ناعاقبت اندیشی تا هنوزهم دنبال و عملی میشود، درنهایت عکس العمل طبیعی در برابر آن از جانب اقوام و ملیت های محکوم چهرۀ قهرآمیز و آشتی ناپذیر به خود گرفته و این مردم مظلوم برای دفاع از حقوق حقه ی خود خشونت و نافرمانی را به مثابۀ آخرین وسیله بخاطر رسیدن به حق آزادی و برابری بكار گیرند که نتیجۀ آن جز تداوم بد بختی و سیاه روزی برای کلیه باشندگان میهن ما چیزی بیش نخواهد بود.

تداوم اینگونه مظالم اجتماعی نه تنها نمیتواند به نفع ایجاد صلح و همزیستی مسالمت آمیز بین القومی باشد بلكه شعله های آتش حق طلبی در هر فرصت مناسب با قوت و عظمت بیشتر مشتعل گردیده و تداوم بی پایان جنگ های داخلی بر بنیاد تعلقیت های قومی، زبانی و مذهبی با از دست دادن مشروعیت سرتاسری آن ضریب خطر فروپاشی دولت کنونی افغانستان را به شدت بالا خواهد برد که این فاجعه به نفع هیچ قومی نمیباشد.

تلاش درجهت دستیابی به هویت ملی، فرهنگی و برخورداری از اصل حق برابری سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و از میان برداشتن تبعیضات اقتصادی تا رسیدن به دموكراسی واقعی، خواست کلیه اقوام و ملیتهای ساکن در تمامی كشورهايی مثل افغانستان که دارای ساختارقومی، زبانی و فرهنگی کثیرالملیتی میباشند، است.

در كشورهاییكه هنوز حل مسئلۀ برابری اقوام، ملیت ها و مذاهب با استقرار دموکراسی و تأمین عدالت اجتماعی بر بنیاد حقوق شهروندی، با ایجاد و عملی سازی قوانین قابل قبول برای همه، تحقق نپذیرفته است، صحبت از « ملت واحد » در سطح شعار باقی میماند و نابرابری سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در یک جامعه یكی از موانع بزرگ ملت سازی به شمار میرود. دولتها و نهادهای سیاسی و فرهنگی هر کشور منجمله کشورما بایست راه های حل مناسبی را دراین رابطه جستجو و روند ملت ــ دولت سازی را بمثابۀ یگانه گزینۀ معقول و منطقی با حفظ هویت قومی، زبانی، دینی و مذهبی ملیتهای مختلف و تأمین برابری در بین آنها ایجاد و ازاین طریق راه های عملی تحکیم وحدت ملی را در میان آنها تقویت بخشند که این خود یک اصل پذیرفته شده ی جهانی و یکی از پیش زمینه های مهم و اساسی در جهت ایجاد یک جامعۀ دموکراتیک و آزاد، فارغ از مناسبات استبدادی در هر کشور و منجمله کشور ما میباشد.

درحالیكه ملیت های متنوع از نظر زبانی، مذهبی، نژادی و اتنیكی در كشورهای توسعه یافته با حفظ هویت فرهنگی و تاریخی خود به مسالمت در كنار همدیگر زندگی میكنند، ما شاهد ناآرامی ها و جنگ های خونین قومی، اتنیكی، زبانی و مذهبی در كشورهای نظیر افغانستان، عراق، ایران، پاكستان و بعضی ممالك دیگر هستیم. یكی از عوامل دردناك و تاریخی این وضع در همچو كشورها عبارت از رد و طرد اصل حق تعیین سرنوشت اقوام و ملیت ها و تلاش مذبوحانۀ اقشار حاكم در اضمحلال ویا حداقل تحریف و سردرگم ساختن هویت فرهنگی و تاریخی اقوام، به منظور تضعیف و زوال نقش و تأثیرگذاری آنها در حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه میباشد.

افغانستان كثیرالملیت یكی از كشورهای متبارز دراین رابطه است كه تاریخ آن انواع استبداد را از سر گذرانده و حاكمان دوره های مختلف بخصوص در سدۀ اخیر كوشیده اند تا هویت فرهنگی ملیت های زیر استبداد خویش را زایل و نقش آنها را در جامعه تضعیف نمایند. با تأسف امروز نیز حلقاتی وجود دارند كه تحت نام دموكراسی تلاش مینمایند تا مانع كثرت گرایی زبانی و فرهنگی در جامعه چندین ملیتی افغانستان گردند.

بنابراین با توجه و دید عمیق به انكشاف مسايل اجتماعی و فرهنگی و انواع حوادث سرنوشت ساز در كشور و درك عمیق ضروریات مبرم حیاتی دراین مقطع خاص، بمنظور تشكُل و سمت دهی آگاهانۀ اذهان ملیت ها و اقوام افغانستان در راستای بازیابی هویت فرهنگی و تاریخی خویش، با درنظرداشت اصل كثرتگرایی همگام با روند رشد و تقویۀ اصول دموكراسی واقعی، به منظور تنظیم و پیشبرد فعالیت های موثر و ارایۀ طرح های علمی و عملی برای احیأ و انكشاف هویت فرهنگی و تاریخی تورك های ساکن افغانستان، بخاطر صیانت و دفاع از هویت فرهنگی و تاریخی آنان به مثابۀ بخشی از فرهنگ ملی كشور و بمنظور بازسازی و رشد متساوی فرهنگی و برابری قومی و زبانی تمام مردم افغانستان، نهاد وسیع البنیاد فرهنگی، اجتماعی و مدنی بنام ( فدراسیون فرهنگی توركان افغانستان « ففتا ») كه متشكل ازتمام تورك های برخاسته از جامعۀ افغانستان در داخل خارج مملكت اعم از زن و مرد میباشد، با رعایت احترام به اصل معتقدات دینی و مذهبی مردم، اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و كنوانسیون های سیاسی و مدنی مكمل آن، براساس مادۀ سی و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان تأسیس گردیده و منحیث یك نهاد مستقل دموكراتیك غیرسیاسی و غیروابسته در داخل و خارج كشور فعالیت مینماید.

توركان افغانستان عبارت اند از تمام اقوام و ملیت هايیکه كه از لحاظ هویت تاریخی متعلق به شاخه های مختلف توركی بوده و به زبان اصلی ویا عارضی تكلم مینمایند. این تعریف در واقعیت بافت قومی افغانستان شامل اوزبیگ ها، هزاره ها، توركمن ها، ایماق ها، تاتارها، اویغورها، بیات ها، قزاق ها، قرغزها، قزل باش ها، تایمنی ها و هر آنكسی كه خودرا متعلق به هویت تورك های افغانستان میداند، را دربر میگیرد.

بنابراین؛ فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان " ففتا"، بمنظور نیل به اهداف و خواستهای اجتماعی و فرهنگی خویش، طرح خطوط کلی مرام، اهداف، وظایف و دیدگاه های خویش پیرامون یکی از مهمترین مسایل کشور، در برابر تمام نیروهای ملی و مردمی، احزاب، سازمانها، شخصیت های فرهنگی و علمی و روشنفکران پاکدل و بادرد و متعهد کشور به ویژه جامعۀ تورکان کشور پیشکش می کند؛ تا بتوان با تفاهم، همکاری، همسویی گسترده و سراسری به سوی احیأ، رشد و انکشاف هویت فرهنگی و تاریخی خود و تمام اقوام و ملیت های دیگر در کشورعزیز مان افغانستان و بدینوسیله به سوی ایجاد و برقراری صلح و همبستگی ملی، حاکمیت مستقل ملی و حفظ تمامیت ارضی میهن مقدس همه باشنده گان افغانستان که ممثل ارادۀ راستین مردم کشور در جهت التیام زخم ها، تفرقه ها و دشمنی ها باشد، راه گشود.

1 ــ تلاش در جهت حفظ، پاسداری و تحقق ارزشهای والای دین مقدس اسلام و مبارزۀ جدی و آگاهانه دربرابر کلیه انواع خرافات بمثابۀ عوامل گسترش جهل.

2 ــ مبارزه بخاطر وحدت و همبستگی واقعی تمام ملیت ها و اقوام ساكن كشور و اشتراك عملی و مساویانۀ آنها مطابق شعاع وجودی شان در حیات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور واحد مان افغانستان.

3 ــ مبارزه در راه احیأ، رشد و انكشاف هویت فرهنگی و تاریخی تمام اقوام و ملیت ها و بخصوص تورك های افغانستان و صیا نت از آن كه شامل تعمیل فعالیت های آتی میگردد :

الف ــ مواظبت از میراث فرهنگی تورك ها در افغانستان به مثابۀ جزء فرهنگ ملی كشور و حمایت از اهل فرهنگ و مساعدت با آنها،

ب ــ تحقیقات همه جانبه در مورد بازشناسی و معرفت با هویت فرهنگی، تاریخی و زبانی و تلاش برای رشد فرهنگ، زبان و ادبیات اقوام تورك كشور، با استفاده از هرزمینۀ مساعد،

ج ــ تحقیق، تدقیق، تحلیل، گردآوری و نشر آثار مربوط به تاریخ، فرهنگ، ادبیات، هنر و دیگر داشته های علمی و ادبی و هنری تورك ها، به زبان های تورکی و دیگر زبان های زنده و پویای کشور و جهان و معرفی داشته های ارزشمند معنوی این اقوام و ملیت ها از طریق برگزاری محافل ادبی، هنری، كنفرانس ها و سمپوزیم های علمی و فرهنگی در سطح کشور و جهان با نظرداشت دستیابی به زمینه های مثبت و سازنده ی رشد و تکامل معنوی تورک های کشور.

د ــ تلاش در جهت پیدا کردن زمینه های مثبت و سازنده ی روابط فرهنگی با دیگر اقوام و ملیت های کشور ما و ملت های پیشرفته ی جهان با آگاهی از نقش تکامل دهنده ی فرهنگ ها در مناسبات باهمی وبکار گیری خلاق دست آورد های مادی و معنوی دیگر جوامع انسانی در عرصه های علم و فرهنگ.

ه ــ تلاش در جهت حفظ اصالت های فرهنگی تورک ها و دیگر اقوام و ملیت های ساکن کشور دربرابر تهاجمات فرهنگی سازمان یافته و هدفمند کشورهای همسایه و دیگر کشورهای جهان با اهداف و برنامه های ویرانگر اخلاقی و اجتماعی و توأم با ترویج فساد در جامعۀ ما.

و ــ تو جه به ادبیات شفاهی و فولکلوریک غنامند تورک های کشور ما و تلاش هرچه بیشتر در جهت رشد و انکشاف آن با استفاده از داشته های فولکلوریک دیگر جوامع تورکتبار جهان و تلاش در جهت پیدا کردن امکانات تدوین و نشر آنها در کشور.

ز ــ تلاش احیأ و انكشاف ورزشهای ملی و فراموش شده ی تورك های كشور و معرفی محسنات و جوانب مفید آن.

ح - تلاش برای رشد متوازن صنایع دستی و صنایع مستظرفه، احیأ و انكشاف هنر اصیل موسیقی تورکی و جلب حمایۀ دولت دراین رابطه همسان با سایر اقوام و ملیت های افغانستان.

ط ــ تهیه و تدوین قاموس ها، رساله ها و مطالب علمی برای رشد و انكشاف زبانهای توركی، تأسیس رسانه های سمعی و بصری، نشر جراید، مجلات و روزنامه ها، ترجمه و چاپ کتب باارزش علمی، تاریخی و اجتماعی، سیاسی جهت رشد آگاهی مردم و تشویق دانشمندان تورک کشور به تألیف کتب و آثار باارزش خود به زبان مادری یعنی تورکی.

ی ــ تجلیل و بزرگداشت از شخصیت های بزرگ ملی، علمی و فرهنگی مردم ما در تاریخ با معرفی كارنامه های آنها و تجلیل از روزهای مهم تاریخی، ملی و سنتی اقوام تورک افغانستان و سایر فعالیت هاییكه مربوط به احیأ، رشد، انكشاف و مواظبت از هویت فرهنگی و تاریخی تورك های افغانستان میشود، شامل برنامۀ فعالیتهای فرهنگی فدراسیون فرهنگی توركان افغانستان " ففتا " میگردد.

4 ــ فدراسيون برای رشد و برومندی کلتور و فرهنگ تورک های افغانستان، در پهلوی رشد کلتور و فرهنگ سایراقوام افغانستان مبارزه وهمبستگی فرهنگی تمام اقوام كشور را وظیفۀ اساسی خود میداند.

5 ــ مبارزه در جهت تأمین همبستگی ملی با درنظرداشت تسا وی حقوق کلیه اقوام و تبار ساکن در قلمرو سیاسی و جغرافیايی افغانستان.

6 ــ تنوير اذهان مردم دربارۀ هرگونه حرکات نژادپرستانه، سیطره جویی اتنیکی، زبانی و فرهنگی در قلمرو افغانستان و ایجاد زمینه های فرهنگی برای تحقق تساوی حقوق بین الا قوامی در کشور از طريق تبليغ و توضيح و تدوير کنفرانس ها و سيمينار های آموزشی.

7 ــ تلاش جهت تفهيم و آگهی مردم به مشارکت همه اقوام در امور سیاسی و اداری از راه انتخابات و تأثیرگذاری در پالیسی دولت برای انتصابات عادلانه با درنظرداشت مشاركت ملی كه میتواند بستر همزیستی فرهنگ های مختلف را در كشور هموار نماید.

8 ــ برگزاری همایش های فرهنگی، اعتصابات و تظاهرات مسالمت آميز برای بلند كردن صدای اعتراض مردم در برابر تبعیض و بیعدالتی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطابق با روحیۀ قانون اساسی كشور و دیگر قوانین و میثاق های جهانی.

9 ــ تلاش برای متحد ساختن تمام اقوام و ملیت ها منجمله تورک های افغانستان برای حمایت از تحقق آرمان های انسانی در کشور مطابق به یک قانون اساسی دموكراتیك که منعکس کنندۀ آرزوها و آرمان های همۀ مردم کشور ما باشد، با هدف تأثیرگذاری این اتحاد برای ایجاد “ ملت “ و تأمین وحدت ملی در مملكت.

10 ــ تلاش برای ایجاد تفاهم بین الاقوامی و روحیۀ همزیستی برادرانه و مبارزه برای از بین بردن خصومتهای قومی، زبانی، منطقوی و مذهبی.

11 ــ حمایت از حقوق زنان و کودکان، جوانان و نوجوانان، معلولین و معیوبین، بازماندگان شهدا و اطفال بی سرپرست.

12 ــ مبارزه در برابر کلیه اشکال و انواع فساد در جامعه چون رشوه، اختلاس، فحشا، خویشخوری، سوء استفاده از قدرت، تبعیض، تعصب، بیروکراسی، فساد اداری و غیره در کشور از طريق تصويب برنامه های فرهنگی و تنوير اذهان عامه .

و من الله التوفیق

يادداشت: اين مسوده از قرار فيصله قورلتای موسس فدراسیون فرهنگی توركان افغانستان توسط كمسيون با صلاحيت غور وبررسی گرديده ، يادداشتها و پيشنهادات سازنده شركت كننده گان اجلاس قورلتای درنظر گفته شده وتصحيح لازم در متن مرامنامه بعمل آمد .

اعضای كمسيون قرار ذيل ميباشند :
۱ - پروفيسور عنايت الله شهرانی
۲ - پوهاند بسم الله خان ميمنگی
۳ - دكتور قمرالدين مصلح
۴ - محترم سيد احمدشاه دولتی فاريابی
۵ - محترم سراج الدين قيتمس
۶ - ماستر حقوق بين الدول اسدالله آسيابان
۷ - انجنير حفيظ الله حازم
۸ - خانم فرشته ضيائی
9 - دكتور همت فاريابی